Werken met videobeelden wordt steeds meer ingezet in het onderwijs. Het blijkt een krachtig instrument voor de professionalisering van leerkrachten en het opleiden van studenten. Bij Beeldbegeleiden wordt gereflecteerd op wat zich afspeelt in de concrete onderwijssituaties die opgenomen zijn. Els Baars en Inge Dekker verzorgen, naast het ondersteunen van leerkrachten op de werkvloer als gecertificeerd en ervaren beeldbegeleiders, de opleiding Beeldbegeleider van Hogeschool Stenden. "Beeldbegeleiding en NOTIVID versterken elkaar. Wij kunnen ons bezig houden met de inhoudelijke verdieping en NOTIVID zorgt ervoor dat technische handelingen zijn vereenvoudigd". 

Els en Inge begeleiden dagelijks leerkrachten en studenten van de Pabo in het basisonderwijs. “In het basisonderwijs komen we in de klas en maken opnames van de les. Soms tref je leraren die al jaren voor de klas staan en zich niet bewust zijn van een groot deel van hun handelen. Dit bewustwordingsproces kun je goed op gang brengen met beelden. Als je jezelf op film terug ziet wordt het duidelijk hoe je op de groep overkomt. De beelden worden onafhankelijk geanalyseerd door leerkracht/studenten en Beeldbegeleider. Het initiatief om te reflecteren op eigen handelen ligt altijd bij de coachee. Deze geeft twee momenten in de opname aan waar hij trots op is en één moment dat verbeterd kan worden. In het daarop volgende gesprek worden nieuwe inzichten en gesprekvaardigheden ontwikkeld."

Tijdbesparend en veilig

Een belangrijke eigenschap van NOTIVID is dat de filmpjes op een veilige manier zijn opgeslagen. Els vertelt: "Voorheen kwamen we met de camera in de klas om opnames te maken, daarna zette ik thuis de bestanden over op een usb-stick, om deze vervolgens weer terug te brengen naar de school. Het gaat toch om gevoelige informatie die je niet zomaar met de post wilt versturen. Bovendien zijn usb-sticks kwetsbaar. Soms is er een usb-stick zelfs verdwenen. Nu filmen we vanuit de app met een iPad. De beelden staan direct in een beveiligde omgeving van NOTIVID en worden door ons gedeeld met de docent of student. Zo nodig kan er met een videocamera worden gefilmd en worden de beelden geüpload in de app. De beelden zijn in een veilige omgeving opgeslagen. Het scheelt veel gedoe met snoertjes, usb-sticks en bovendien veel tijd". 

“Heel handig is de notitiefunctie. Je kunt op ieder moment het filmpje pauzeren en een notitie of vraag typen bij het betreffende beeld. Onder het filmpje loopt een tijdbalk mee waarop een blauw stipje te zien is. Op dat punt is de notitie gemaakt en gemakkelijk terug te vinden. Dit werkt heel gemakkelijk en snel. Het is prettig dat alleen degene die de notitie maakt, de notitie ook kan veranderen of verwijderen. Studenten kunnen de feedback in de notities downloaden in een pdf-bestand en deze in hun portfolio voegen.”

Betaalbare oplossing

“We waren al een tijdje op zoek naar een technische oplossing voor het maken en veilig uitwisselen van video-opnames. Er bestaan heel uitgebreide systemen met opnamerobots en tablets, maar die zijn erg duur en niet te betalen voor scholen. Bovendien staan servers vaak in het buitenland en is er geen sprake van een helpdesk als het niet lukt. Tijdens een voorlichting kwamen we in aanraking met NOTIVID en zagen we meteen kansen en mogelijkheden. NOTIVID is een betaalbaar systeem wat met iedere tablet, smartphone of laptop te gebruiken is. Je hoeft geen apparatuur aan te schaffen.“

Zinvolle tool voor studenten in het buitenland

Els en Inge worden, naast het coachen in het onderwijs en het opleiden van beeldbegeleiders, ook ingezet bij de Internationale Pabo in Meppel. "Beeldbegeleiding is zinvol voor studenten die voor stage in het buitenland stagelopen." Als voorbeeld noemt Inge een derdejaars student die in Hong Kong stage loopt. "Het is niet mogelijk om daar als stagebegeleider een groepsbezoek te doen. Beeldbegeleiding met behulp van NOTIVID is hier een uitkomst. Wij begeleiden zowel docenten als studenten tijdens studiedagen en geven antwoord op vragen als 'hoe breng je jezelf in beeld; hoe kijk je naar beelden en op welke wijze geef je competentie gerichte feedback in de app van NOTIVID’.”

Studenten zijn behendig met de techniek

“Bij zo'n filmpje wordt altijd een ondersteuningsvraag gesteld, bijvoorbeeld ‘bij minuut zes doe ik een bepaalde handeling: wat is daarvan het effect? hoe komt dat over?’ Je merkt dat studenten de werking van NOTIVID snel in de vingers hebben. Tijdens een studiedag zagen we de behendigheid van studenten. Ze waren ingelogd en hadden al filmpjes in NOTIVID gezet voordat de uitleg afgelopen was. Ook bij docenten gaan we in op vragen als 'hoe ga je met beelden om en hoe interpreteer je de beelden die je ziet? Bekijk je ze coachend of beoordelend? En hoe kun je op een opbouwende manier reageren’.”

Privacy gewaarborgd

“Door NOTIVID te gebruiken is het mogelijk om beeldfragmenten op een veilige manier te delen. Het is een uitkomst voor studenten op scholen in het buitenland. Internationale opleidingen zijn heel alert op privacy en zijn verplicht deze voor leerlingen en studenten te garanderen. Met NOTIVID is dat goed geregeld.”

Nadat de beeld fragmenten geanalyseerd en besproken zijn worden ze verwijderd uit de app. "Niet alleen de leerkracht staat op video, maar ook de leerlingen. We hebben privacy hoog in het vaandel en verwijderen de video's zodra de begeleiding is afgerond. Notities kunnen bewaard blijven in het pdf-bestand. Dit is handig voor studenten om competenties aan te kunnen tonen. Stenden Meppel heeft een privacy protocol opgesteld. Zij garanderen dat de beelden binnen een bepaalde periode automatisch worden verwijderd".

Meer effect met een positieve invalshoek

"Wij worden vooral ingezet in het onderwijs, maar beeldbegeleiding is ook heel zinvol bij peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Beelden zijn krachtig en geschikt om jezelf te ontwikkelen. 

Hoewel beeldbegeleiding in het verleden vaak werd ingezet bij problemen, wordt het nu preventief ingezet en gebruikt om de kwaliteit van iedere leerkracht te versterken. Door het meer bewust worden van je sterke punten, ga je die breder inzetten en wordt de kwaliteit van handelen verbeterd. Werken met beelden is opbouwend en heeft effect als je de methodiek op een positieve manier gebruikt."